U petak 23. septembra u Nišu, organizacija SOS Dečija sela Srbija je u holu gradske kuće Grada Niša, održala konferenciju kako bi se skrenula pažnja na važnost preventivnog rada i podrške ugroženim porodicama, njenog očuvanja i sprečavanja izdvajanja dece u alternativnu brigu, i neophodnost uspostavljanja i razvoja adekvatnih i preventivnih usluga socijalne zaštite i drugih mera podrške porodici u lokalnoj zajednici.
Predstavljene su preporuke sa stručnog skupa „Usluge socijalne zaštite i oblici podrške za porodicu – mapiranje nedostajućih usluga socijalne zaštite i razgovor o postojećim oblicima podrške za porodicu“ održanog u julu ove godine, u saradnji sa Republičkim zavodom za socijalnu zaštitu i Centrom za zaštitu odojčadi, dece i omladine, Beograd.
Na evidenciji Centara za socijalni rad u 2020. godini, bilo je 727.087 korisnika, odnosno više od 10% populacije u Srbiji je u stanju potrebe za podrškom koja je zvanično registrovana od strane države. Procenat dece u sistemu socijalne zaštite veći je od procenta dece u populaciji Srbije, i iznosi 25,8% (svaka četvrta ugrožena osoba je dete). U proteklih deset godina broj dece, kojoj je bila potrebna podrška, povećan je za 15,5%, što ukazuje da su deca najranjivija kategorija stanovništva Srbije. U 2020. godini 814-ro dece izdvojene je iz porodica. Ovo je krajnja mera, kojoj se pribegava kada deca nemaju minimalne uslove za bezbedan život u porodici, kada je zdravlje, život i razvoj deteta ozbiljno ugrožen.
Broj dece u hraniteljskim porodicama se kontinuirano povećava, a u 2020. godini je povećan za 21,6%. Ne postoje zvanični statistički podaci o broju porodica i dece u riziku od izdvajanja dece, a nezvanična procena je da je ovaj broj bar 10 puta veći od broja izdvojene dece, odnosno da bar 10% populacije, koja živi ispod ili na granici siromaštva, ima i probleme koji dovode do rizika od izdvajanja dece. Najveći udeo korisnika socijalne zaštite u odnosu na populaciju regiona, stalno se beleži u Južnoj i Istočnoj Srbiji, najveći je u Pirotskom okrugu (18,7%), slede Nišavski i Pčinjski sa 15%. Trend povećanja broja korisnika prati trend smanjenja broja stručnih radnika, što dovodi se u pitanje kvalitet usluga i zaštite korisnika, koji su u nadležnosti institucija socijalne zaštite.
Preporuke vezane za usluge podrške porodici konstatuju da su porodice u riziku od izdvajanja dece nedovoljno vidljive, i da je veoma važno uspostaviti mehanizme za njihovo bolje prepoznavanje, blagovremenu i adekvatnu podršku i preventivni rad. Potrebno je razviti različite usluga koje su komplementarne, i istovremeno obezbeđuju kontinuitet u rada sa porodicama, od preventivnih ka intenzivnim uslugama podrške. Usluge podrške generalno nisu dovoljno razvijene, i postoje razlike među lokalnim samoupravama, pa je posebno važno unaprediti rad tamo gde postoji manji broj usluga. Potrebno je ojačati saradnju i koordinaciju službi, kako državnih tako i organizacija civilnog društva, kako bi se obezbedila multidimenzionalna podrška porodicama u riziku. Od izuzetnog je značaja obezbeđivanje lokalnog i nacionalnog finansiranje usluga kako bi se obezbedila održivost ovih usluga.
„U Nišu već devet godina uspešno radi naš Centar za podršku porodici u riziku od izdvajanja dece, koji je do sada pomogao 320 porodica sa oko 1300 dece i odraslih, i koji predstavlja jedinu ovakvu uslugu u gradu“, rekla je u uvodnom obraćanju, Vesna Mraković, direktorka Fondacije SOS Dečija sela Srbija, istakavši dobru saradnju sa Gradom, institucijama socijalne zaštite i drugim lokalnim akterima. Skup je otvorila i Dušica Davidović, zamenica gradonačelnice Niša, istakavši važnost različitih usluga i programa za ugrožene porodice i decu, i posvećenost lokalne samouprave jačanju i razvoju novih usluga, kao i ulogu nevladinih organizacija koje se profesionalno i stručno bave ovim programima. Jelena Tanasijević, saradnica za razvoj programa vodila je panel “Potreba za uslugama intenzivne podrške porodicama u riziku i modeli podrške u lokalnoj zajednici ” na kojem su govorili Lidija Stanković zamenica direktora CSR Niš, Ljubiša Jovanović, pomoćnik direktora CZOD Zvečanska, i Milica Mitrović, vođa tima Centra za podršku porodici Niš organizacije SOS Dečija sela Srbija.
Koristimo priliku da se zahvalimo svim koleginicama i kolegama koje su aktivno učestvovali u diskusiji, kao i Gradu Nišu koji nam je ustupio prostor za organizaciju samog skupa.
